dinsdag 4 november 2014

Niets mis met visles op de basisschool // door Michel Verschoor


Herfst 2014Vijftig dingen die je gedaan moet hebben voor je 12e. Sinds Richard Louvs’ boek ‘Last child in the woods’ is zo’n afvinklijstje dé manier om kinderen naar buiten te lokken. Leuk, al die veilige voorbeelden van slootje springen tot padden aaien. Maar waarom is de weg naar unieke natuurervaringen in ons land weer zo’n braaf verhaal?


nummer 17: een slakkenrace organiseren
Als tegenwicht schreef ik voor Hét Visblad van Sportvisserij Nederland een reportage over kinderen die op school visles volgen. Leerzaam, en ook een manier om de natuur te ontdekken. Gezien de ruim 500.000 leden van de sportvisorganisatie, zijn wel meer mensen met vissen grootgebracht.

Toch staat vrijwel nergens in de 50-things-to-do-lijsten: koop een hengel, vang een vis, maak hem schoon, leg een vuurtje aan en eet hem op. Kinderen vinden zo’n visavontuur stoer. Net als hun vaders, die op Discovery Channel ademloos kijken naar de riviermonsters die Jeremy Wade boven water tovert. Stuur die kinderen en hun vaders dan ook eens met een visopdracht naar buiten, beste natuurvrienden. Of zijn we bij voorbaat al bang voor de Kamervragen van Marianne?

Soortenjagers Bart en Marcel
Jagers en verzamelaars
Ik groeide op in de omgeving van Durgerdam, net buiten Amsterdam. Mijn referentiekader in dit voormalige Zuiderzeedorp waren beroepsvissers, jagers en wildplukkers. Van hen leerde ik als jochie niet alleen over vissen en jagen, maar ook over Waterlandse weide- en watervogels en over de biodiversiteit in sloten en meren. Mijn passie voor het buitenleven en interesse in de natuur zijn gevoed met hun kennis. Dat zijn dezelfde ‘oermensen’ die nu in het beklaagdenbankje zitten van moraalridders die het anti-jacht en anti-visserij-evangelie verkondigen.


Visser en natuurbeschermer
Als freelance journalist en tekstschrijver werkte ik de afgelopen twintig jaar vol overtuiging in opdracht van nationale en internationale natuurorganisaties. Mijn teksten ondersteunden campaigners, lobbyisten en marketingspecialisten. In het weekend zat ik met een hengel aan de waterkant en ving ik paling en snoekbaars voor de pan. Eten moeten we tenslotte allemaal. Voor zover tijd en wetgeving het toelaten, vang ik het liefst een deel van mijn eigen voedsel. Wildvangst is het beste dat je op tafel kunt zetten. Daarom koop ik ook liever gans, eend, ree of wild zwijn bij onze lokale jager, dan plofkip of ander fabrieksvlees.

Jac. P. Thijsse was gelegenheidsjager

Daar is niets tegenstrijdigs aan. Jac. P. Thijsse (1865-1945), de grote roerganger van de Nederlandse natuurbeweging, was naast natuurbeschermer ook gelegenheidsjager. “Als alle menschen wijs waren, dan zouden zij er vrede mee hebben, dat de jachtlust tot onze oerinstincten gerekend moet worden,” schreef hij eens. En: “Hoe meer ik met jagers omga, hoe meer ik versterkt word in de mening, dat zij kunnen behoren tot de beste beschermers van planten en dieren.” Voor zulke waarheden is geen ruimte meer in het geheugen van Thijsses volgelingen. In hun ogen zijn jagers en beroeps- en sportvissers de wortel van het kwaad. En dat moet bestreden worden met nieuwe wet- en regelgeving.

Workshop konijn villen. Ook niets mis mee.
Asfalt en beton
Maar waarom zou er niet geoogst mogen worden van wilde dieren als soorten allesbehalve in de gevarenzone verkeren? Waarom zien we onszelf niet langer als onderdeel van de natuur, en als deelnemer, maar staan we er als hooghartige wezens boven? Op weg naar een duurzame toekomst hoeven we ons laatste restje jachtinstinct echt niet overboord te gooien. Niet uit politieke correctheid die wordt opgedrongen door politici die tussen asfalt en beton leven. En al helemaal niet op last van moralistische journalisten die ons in bijzinnen en belerende tone of voice hun goed-fout-omniversum voorschotelen.


Jachtakte
Dat Jac. P. Thijse, oprichter van Natuurmonumenten, af en toe een vogel schoot, is het enige punt in zijn roemrijke carrière dat critici tegenwoordig ‘omstreden’ noemen. Dat is opmerkelijk. De meeste jagers – en steeds meer sport- en beroepsvissers – zijn overtuigde natuurbeschermers. Jagers jagen niet alleen, maar beheren ook natuur. De uren die zij buiten doorbrengen met biotoopverbetering overschaduwt de inzet van de gemiddelde deelnemer aan de Landelijke Natuurwerkdag. Voor het behalen van een jachtakte leren zij alle ins & outs over flora en fauna in onze velden en bossen. Hun natuurkennis en betrokkenheid bij hun omgeving is vele malen groter dan de vrijblijvende inzet van de meeste natuurbeschermers.

Piet Ruijter, de laatste beroepsvisser van Amsterdam


Visvergunning
Sport- en panvissers hebben een sterke band met het water; zo kunnen zij uren vertellen over de rijke biodiversiteit in zoet en zout. Belangenbehartiger Sportvisserij Nederland handhaaft regels met verplichte visvergunningen en zit in heel Nederland in Visstand- beheercommissies. De organisatie doet met professionals onderzoek, investeert in een groeiende lijst visvriendelijke maatregelen en werkt aan verbetering van de waterkwaliteit.


Verantwoord oogsten
En inderdaad, jagers en vissers oogsten binnen wettelijke kaders ook verantwoord voedsel van hoge kwaliteit. Maar gaat het mis, zoals met paling, dan kondigt Sportvisserij Nederland eenzijdig een meeneemverbod af. Organisaties voor beroepsvisserij ondersteunen vergelijkbare vangstbeperkingen als ecologisch herstel nodig is. Jagers weten op basis van tellingen hoe het is gesteld met het wild en zullen een populatie nooit in gevaar brengen.


Leer vissen of jagen!
In mijn bucket list van 50 dingen die je gedaan moet hebben voor je 12e, staat daarom prominent op 1: leer vissen of jagen! Want wie na studie en initiatie weet hoe je voor eigen consumptie verantwoord uit de natuur kunt oogsten, heeft ook geleerd dat we dieren en planten en hun kwetsbare omgeving vooral ook goed moeten beschermen. Uit welbegrepen eigenbelang, maar dat is precies waar natuurbescherming begint.



Over Michel Verschoor: Michel is tien jaar lid van Tekstnet, de beroepsvereniging voor tekstschrijvers. Daarvoor was hij lange tijd aangesloten bij journalistenvereniging de NVJ. Gevolgde hbo-studies zijn: Communicatie & Journalistiek (Zwolle) en Copywriting aan de Hogeschool Utrecht. In diverse tekstgenres levert hij copy & content over wildlife, visserij, waterbeheer en natuurherstel. Bekijk hier zijn website.
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten